Temperli cam günümüzde mimari projelerden otomotiv camlarına kadar pek çok alanda güvenlik ve dayanıklılık açısından tercih edilmektedir. Ancak temperleme sürecinin doğal bir sonucu olarak zaman zaman karşılaşılan bir görsel etki vardır: anizotropi.
Peki anizotropi nedir? Zarar verir mi? Nasıl önlenir? Gelin birlikte inceleyelim.
Anizotropi kelimesi, Eski Yunanca kökenli olup şu şekilde türetilmiştir:
"An-" (olumsuzluk) + "iso" (eşit) + "tropos" (yön) → “Yönlere göre eşit olmayan” anlamına gelir.
Camın temperlenmesi sırasında (yaklaşık 650–700 °C'de ısıtılıp ani şekilde soğutulurken), cam yüzeyinde mikroskobik düzeyde gerilim farkları oluşur.
Bu farklar, özellikle polarize ışık altında veya belirli ışık açılarında, cam yüzeyinde dalgalı, koyu-açık lekeler gibi görsel efektler olarak fark edilebilir. İşte bu etkiye anizotropi denir.
Hayır.
Anizotropi, temperli cam üretiminin doğal ve kaçınılmaz bir sonucudur.
Bu optik etki:
Camın güvenliğini,
Mekanik dayanıklılığını,
Kullanım ömrünü hiçbir şekilde olumsuz etkilemez.
Dünya çapındaki prestijli projelerde kullanılan tüm temperli camlarda, az ya da çok bu etki mevcuttur.
Anizotropi ölçülebilir bir özelliktir. Genellikle şu yöntemlerle incelenir:
Polarize gözlük ile görsel muayene
Polariskop cihazları ile ölçüm (nm/cm cinsinden)
Taşınabilir polarimetre cihazları
Temper Fırınına entegre, hat üstü otomatik sistemlerle tam yüzey tarama
İyi bir üretim sürecinde anizotropi değeri genellikle 15–30 nm/cm aralığında olur.
Anizotropi tamamen ortadan kaldırılamaz, ancak üretim sürecine dikkat edilerek önemli ölçüde azaltılabilir.
İşte temel etkenler:
Isıtma ve soğutma homojenliği:
Camın her noktasının eşit ısıtılması ve dengeli soğutulması gerekir.
Salınım kontrolü (oscillation):
Cam fırında ileri geri kayarken duraksamamalı, titreşimsiz ve düzenli hareket etmelidir.
Konveksiyon sistemi:
Özellikle Low-E ve Solar Low-E camlarda çift taraflı konveksiyon sistemi kullanılmalıdır.
Soğutma hava basıncı:
Hava nozullarının konumu, blokaj durumu ve basıncı simetrik ve stabil olmalıdır.
Donanım kalibrasyonu:
Termokuplların pozisyonu, nozulların düzgünlüğü, rezistansların durumu kaliteyi doğrudan etkiler.
Anizotropi, özellikle şu durumlarda fark edilir:
Güneş doğarken veya batarken
Polarize güneş gözlüğüyle cam yüzeyine bakıldığında
Otel, AVM, showroom gibi yüksek şeffaflık beklentisi olan projelerde
Yansıtıcı cephe camlarında
Vitrin camlarında
Berdan Cam olarak, temperleme fırınımızda farklı cam türleri (float, ultra clear, Low-E, Solar Low-E) ve kalınlıkları için özel üretim reçeteleri uyguluyoruz.
Ayrıca:
Fırın salınım hızlarını ve ısı profillerini hassas şekilde ayarlıyor,
Soğutma sisteminde eşit hava dağılımı sağlıyor,
Anizotropi etkisini gözle görülmeyecek seviyeye indirme sürecini takibi yapıyoruz.
Anizotropi bir hata değil, doğal bir üretim sonucudur.
Görsel kaliteyi etkileyebilir ama fiziksel kaliteyi etkilemez.
Doğru fırın, doğru parametreler ve bilinçli üretimle minimum seviyeye indirilebilir.
Her camın arkasında bir mühendislik vardır.
Berdan Cam olarak biz bu mühendisliğin her detayını önemsiyoruz.
Fabrika: Öğretmenler Mahallesi 2963 Sokak 30/A TARSUS / MERSİN